Pesten op het Werk

Je hebt discriminatie op het werk. Je hebt ongelijke kansen op het werk. En wanneer wordt dat pesten? Pesten is een breed begrip. Het gaat om beledigen, bedreigen, vernederen, iemand hinderen in het werk of kwetsende taal gebruiken. En iedereen kan het doen: leidinggevenden, collega’s, medewerkers. Maar dat is wat algemeen. De Workplace Bullying Institute deed er onderzoek naar en kwamen met de 25 kenmerken van pesten.
Hieronder sommen wij op wat gepeste werknemers zeggen dat ze overkomt en wordt aangedaan.

tien tips lezen

INCLUSIEF SAMENWERKEN

team meetings

INCLUSIE IN TEAMS

De 25 manieren van pesten op het werk

Vals beschuldigen. Jou verwijten dat je fouten hebt gemaakt terwijl dat objectief niet zo is.
Je non-verbaal intimideren. Jou aan staren, over je heen buigen of vijandig naar je kijken en je zo intimideren zonder een woord te zeggen.
Jouw inbreng belachelijk maken. In het openbaar je inbreng of uitspraken belachelijk maken of jouw gedachte of gevoel afdoen als onbelangrijk of dom.
Jou negeren en uitsluiten. Niet tegen je praten om je op die manier uit te zonderen in het team.
Uitbarstingen. Schijnbaar ongecontroleerde emotionele uitbarstingen in het openbaar en woede gebruiken om je te intimideren.
Belachelijke regels. De pester voert zonder goede reden nieuwe regels in waar niemand baat bij heeft en waar de pester zichzelf ook niet aan houdt.
Goed werk negeren. Jouw goede werk negeren ook als iedereen kan zien dat het een goede prestatie is. Of je werk zelfs belachelijk maken.
Voor jou een andere maatstaf gebruiken. Aan jouw werk worden steeds andere eisen gesteld en daarom wordt je heel kritisch beoordeeld. Of je krijgt steeds nieuwe eisen en steeds weer andere kritiek.
Geruchten over je verspreiden. De pester is degene die meedoet aan roddel over jou of degene die er geen einde aan maakt.
Mensen tegen je opzetten. De pester moedigt anderen aan om zich tegen jou te keren en mee te doen aan het gepest, bijvoorbeeld door mensen te betrekken bij grappen over jou of roddels over jou.
Jou uitzonderen en uitsluiten. De pester betrekt je niet bij bijeenkomsten op je afdeling of erger nog, sluit jou actief uit van bijeenkomsten en overleg waar je bij betrokken wil zijn. Je wordt uitgezonderd en geïsoleerd van je team bijvoorbeeld door toespelingen te maken op je achtergrond of er grappen over te maken. Jou openlijk discrimineren is ook een manier om je uit te sluiten.
Grof gedrag binnen de regels. Sommige pesters maken gebruik van grove taal en beledigingen die nog net binnen de regels vallen zodat ze er niet op aangesproken kunnen worden. Hierbij horen ook de toespelingen en grappen over mensen met een specifieke achtergrond (etnische afkomst, sexe, handicap, taalgebruik etc) die jou ook treffen.
Publiekelijk uitvallen en hun woede uiten. Terwijl er andere mensen bij zijn, word je publiekelijk het doel van een woedebui en allerlei beschuldigingen waardoor je in het openbaar vernederd wordt.
De eer voor jouw werk opeisen. Als je bijzonder werk of goed werk hebt opgeleverd, is de pester in staat om de eer op te eisen voor het idee of het werk zelf.
Beoordelingsgesprekken misbruiken. Bij beoordelingen horen ook goede discussies maar het wordt pesten als er oneerlijke argumenten tegen je worden gebruikt of er gelogen wordt over jouw werk en over de resultaten die je hebt geboekt.
Jou de schuld geven van insubordinatie. Jou uitmaken voor ongehoorzaam, niet loyaal of opstandig omdat je niet aan regels voldeed die je nog niet kende.
Het schenden van je vertrouwen. Als je iemand iets in vertrouwen hebt verteld is het pesten als die informatie later tegen je wordt gebruikt of zonder jouw instemming aan anderen wordt verteld.
Wraak nemen. Als je iets zegt van het pestgedrag zint de pester op wraak en tracht je nog meer in een kwaad daglicht te stellen.
Je beledigen op basis van je achtergrond. Pesters maken grappen over mensen met specifieke achtergronden, of dat nu je etnische achtergrond, je taalgebruik of je geslacht is. In het ergste geval wordt je er direct om beledigd.
Jou de meest vervelende taken opdragen. Een pestende leidinggevende geeft jou herhaaldelijk de meest vervelende klussen. Jij krijgt steeds de taken die duidelijk niemand wil.
Onmogelijke eisen aan je stellen. Een pester stelt vooral aan jou eisen waar eigenlijk niemand aan kan voldoen. Bijvoorbeeld onmogelijk veel werk aan iemand geven.
Een campagne tegen je beginnen. Een pester zet zonder reden de organisatie tegen je op en tracht je te laten overplaatsen of ontslaan.
Je aanmoedigen om op te stappen. De pester zegt vlot dat jij er maar tegen moet kunnen. Zo niet, dan hoor je hier niet thuis en stap je maar op.
Jouw bijdrage tegenwerken. Pesters kunnen hun best doen om je tegen te werken of erger nog: jou je werk onmogelijk maken.
Ervoor zorgen dat jij mislukt. De pester zorgt dat jouw taken of projecten mislukken door zelf de minste medewerking daaraan te weigeren.

Maak jij dit mee?

Wat nu als je merkt dat je zelf gepest wordt? Of als een van je collega’s gepest wordt? Of als je er zelf aan mee doet? Laten we over een ding duidelijk zijn. Pesten is agressie en is vergelijkbaar met geweld. Om die reden hoort het nergens thuis en zeker niet op je werk. Mensen verliezen hun plezier in het werk en ze worden er ziek van. Het raakt ook andere collega’s en het verslechtert het werk zelf. De gevolgen van pesten op het werk worden nog erger als niemand er iets aan doet. Als degene die gepest wordt er niets aan durft te doen en degene die het zien er niets aan doen. Dat voelt de gepeste persoon zich pas echt het slachtoffer.

Wat kun je doen tegen pesten op het werk?

Belangrijk is dat er iets mee gebeurt. Dat je er iets aan doet. Er over praten is het belangrijkste. En dan is de vraag met wie. Hier volgen de mogelijkheden:

De pester zelf. Dit lijkt vaak onmogelijk. Maar soms is de “dader” zichzelf niet bewust van wat hij of zij doet en van de gevolgen ervan. Juist dan is het goed om wat feedback te geven: wat er gebeurt of gezegd wordt en hoe dat over komt.
Je leidinggevende. Als je leidinggevende niet de dader is en iemand met wie je gemakkelijk praat, kaart het dan vooral aan. Vertel je leidinggevende wat er gebeurt en wat de gevolgen volgens jou zijn.
Een collega waar je vertrouwen in hebt en waar je goed mee kunt praten. Bij die collega’s hoort misschien wel de P&O medewerker.
Vertrouwenspersonen. In de meeste organisaties heb je personen die verplicht zijn om jouw verhaal in vertrouwen aan te horen, met je te bespreken en geheim te houden. Dat zijn (letterlijk) de vertrouwenspersoon, de bedrijfsarts en de bedrijfsmaatschappelijk werker.

En als dat niet werkt of verkeerd af loopt?

Pesten op het werk valt onder de arbo wet en volgens het burgerlijk wetboek zou jouw werkgever je moeten beschermen tegen pesten. En mocht het om discriminatie gaan, dat is in strijd met de Wet Gelijke Behandeling. Het is ingewikkeld en duur om van pesten een juridische zaak te maken: om mensen of om je organisatie aan te klagen. Zelfs als je harde bewijzen hebt. De mensen die kiezen voor een juridische strijd doen dit meestal omdat ze werk, baan en inkomen dreigen te verliezen.
Daarom kiezen veel mensen die slachtoffer worden van pesten of discriminatie voor een oplossing die eerst vervelend lijkt maar vaak prettig afloopt: Ze zoeken een baan bij een leuke andere werkgever met fijne collega’s.